H περιοδοντική υγεία θα πρέπει να επιτυγχάνεται με το λιγότερο παρεμβατικό αλλά ταυτόχρονα και τον πιο ωφέλιμο, για τον ασθενή, τρόπο. Αυτό συχνά πραγματοποιείται μέσω μη-χειρουργικών θεραπειών και μόνο όταν είναι αναγκαίο ακολουθεί η χειρουργική του περιοδοντίου.

Οι νόσοι του περιοδοντίου, όπως επίσης και οι εξατομικευμένοι παράγοντες επικινδυνότητας εντοπίζονται μέσω μιας λεπτομερούς περιοδοντικής εξέτασης. Κατά της διάρκεια αυτής της εξέτασης , ο περιοδοντολόγος θα συζητήσει μαζί σας  για το πιο έντονο πρόβλημα σας, θα αξιολογήσει το ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό σας και θα πραγματοποιήσει κλινική και ακτινογραφική εξέταση. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί επίσης  να γίνουν μικροβιολογικές ή και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις. Εδώ είναι η κατάλληλη στιγμή να συζητηθούν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στις περιοδοντικές ασθένειες, όπως το κάπνισμα, η εγκυμοσύνη, η εφηβεία, το στρες, η τυχόν  φαρμακευτική αγωγή, το τρίξιμο των δοντιών, ο διαβήτης, η κακή διατροφή και γενικότερα άλλες συνθήκες υγιεινής.

Το πρώτο βήμα για την περιοδοντική υγεία ξεκινάει από τη στοματική υγιεινή. Είναι απαραίτητο να γίνεται αξιολόγηση από τον οδοντίατρο σας της στοματικής υγιεινής που ακολουθείτε στο σπίτι, όπως του τρόπου που βουρτσίζετε, την χρήση ή όχι νήματος ή άλλων ειδικών βοηθημάτων. Η καλή στοματική υγιεινή και οι επαγγελματικοί καθαρισμοί μπορούν να εμποδίσουν για αρκετό χρονικό διάστημα την εμφάνιση συγκεκριμένων μορφών περιοδοντικών νόσων και να αναστρέψουν τα πρώτα τους στάδια, όπως για παράδειγμα την ουλίτιδα.

Η ριζική απόξεση είναι ένας προσεκτικός καθαρισμός και λείανση των επιφανειών της ρίζας του δοντιού, με στόχο την απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, της πέτρας και των βακτηριδιακών τοξινών από τους θυλάκους.  Σε αντίθεση με το συχνό και προγραμματισμένο υπερουλικό καθαρισμό των δοντιών σας, η ριζική απόξεση μπορεί να απαιτεί περισσότερα από ένα ραντεβού για να είναι αποτελεσματική. Για μεγαλύτερη διευκόλυνση, ο περιοδοντολόγος σας μπορεί να κάνει αναισθησία στην περιοχή πριν εφαρμόσει τη θεραπεία. Έρευνες επανηλειμμένως έχουν δείξει ότι η ριζική απόξεση μειώνει την εμφάνιση φλεγμονής στα ούλα και στο βάθος των θυλάκων και μετατρέπει τη βακτηριδιακή σύνθεση που βρίσκεται σε αυτούς σε σύνθεση που συμβάλλει στη περιοδοντική υγεία. Έτσι, οι ριζικές αποξέσεις είναι η πρώτη μέθοδος θεραπείας που συνιστάται στους περιοδοντικούς ασθενείς. Είναι  γενικά αποδεκτό ότι μετά τις ριζικές αποξέσεις και τις κατευθύνσεις που δίνονται για την ορθή άσκηση στοματικής υγιεινής, οι περισσότεροι ασθενείς δεν χρειάζονται περαιτέρω θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης και της χειρουργικής επέμβασης.

Σε μερικές περιπτώσεις, η συστηματική χορήγηση αντιβιοτικών (αντιβιοτικά που χορηγούνται από το στόμα) γίνεται σε συνδυασμό με τις διαδικασίες των ριζικών αποξέσεων. Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που καταπολεμούν τις μολύνσεις, οι οποίες προκαλούνται από τα βακτηρίδια. Ωστόσο, κάθε φορά που παίρνετε ένα αντιβιοτικό, αυξάνετε τις πιθανότητες για την εμφάνιση βακτηριδίων, τα οποία γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά. Παρόλα αυτά, είναι πολύ σημαντικό τα αντιβιοτικά να χορηγούνται μόνο αν είναι απαραίτητο. Η συστηματική χορήγηση αντιβιοτικών διαφέρει από τα χημειοθεραπευτικά που χορηγούνται τοπικά.

Μετά το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα από τη θεραπεία σας, θα σας ζητηθεί να επισκεφτείτε ξανά τον περιοδοντολόγο για επαναξιολόγηση και για να καθοριστεί αν θα χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία. Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε θα ακολουθηθεί ένα σχέδιο θεραπείας , το οποίο θα βοηθήσει να αποκατασταθεί το χαμόγελο και η στοματική σας υγεία. Κάτι τέτοιο μπορεί να απαιτεί χειρουργική επέμβαση με σκοπό να αφαιρεθεί οποιαδήποτε μόλυνση που έχει απομείνει και να μειώσει τα βάθη των θυλάκων, μειώνοντας έτσι το κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου στο μέλλον. Εάν η απάντηση είναι αρνητική τότε θα μπείτε σε μια εξατομικευμένη φάση διατήρησης του θεραπευτικού αποτελέσματος, μιας και θα ανήκετε στους  ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί και θεραπευθεί από κάποια μορφή περιοδοντικής νόσου. Οι επανέξετάσεις αυτές είναι πιο λεπτομερείς σε σχέση με τους απλούς καθαρισμούς ανά εξάμηνο, και μπορούν να γίνουν  πιο συχνά (ανά τρίμηνο ή τετράμηνο) με κύριο στόχο να προστατευθεί η υγεία των δοντιών και των ούλων.

Αν μετά την ολοκλήρωση της συντηρητικής θεραπείας, ο περιοδοντολόγος σας προτείνει χειρουργική αντιμετώπιση των βλαβών της περιοδοντικής νόσου είναι αναμενόμενο  να έχετε ορισμένες απορίες. Είναι σημαντικό να απαντηθούν οι ερωτήσεις σας πριν την οποιαδήποτε επέμβαση, έτσι ώστε να γνωρίζετε ακριβώς τι θα ακολουθήσει και να μπορείτε να κατανοήσετε καλύτερα τις τεχνικές που σας προτείνει ο γιατρός σας για την αποκατάσταση της στοματικής σας υγείας αλλά και του χαμόγελού σας.

Είναι πιθανό η φάση ελέγχου της φλεγμονής με την βοήθεια των ριζικών αποξέσεων και των άλλων μέσων που προαναφέρθηκαν, να μην επαρκεί για να φέρει τους ιστούς που περιβάλλουν τα δόντια σε κατάσταση υγείας. Τότε ο περιοδοντολόγος μπορεί να προτείνει κάποια χειρουργική τεχνική για την αποκατάσταση των βλαβών που προκάλεσε η περιοδοντίτιδα στο στόμα σας.

Όλες οι χειρουργικές τεχνικές του περιοδοντίου πραγματοποιούνται με τοπική αναισθησία στο χώρο του ιατρείου. Τα σύγχρονα αναισθητικά  και αναλγητικά καθώς οι μέθοδοι ελέγχου του προεγχειρητικού άγχους, εξασφαλίζουν την άνεση σας κατά την διάρκεια της θεραπείας αλλά και μειώνουν δραστικά τις μετεγχειρητικές ενοχλήσεις.

Γενικά μπορείτε να αναλάβετε τις υποχρεώσεις σας την επόμενη κιόλας μέρα. Είναι σημαντικό να ακολουθήσετε τις οδηγίες του περιοδοντολόγου σας και να συζητήσετε μαζί του για τις λεπτομέρειες που αφορούν την διατροφή σας, τα φάρμακα που πρέπει να λαμβάνετε, πότε μπορείτε να ασκηθείτε, πότε πρέπει να επιστρέψετε για επανέλεγχο της χειρουργημένης περιοχής, καθώς και οτιδήποτε άλλο σας απασχολεί και μπορεί να εμποδίσει τις συνήθεις  δραστηριότητες σας.

Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την Περιοδοντική νόσο (ΠΝ).

• Μεγαλύτερη βαρύτητα της ΠΝ σε καπνιστές.
• Δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ καπνίσματος και βαρύτητας ΠΝ. Περισσότερα τσιγάρα / ημέρα – μεγαλύτερη καταστροφή.
• Το 40% των περιστατικών χρόνιας ΠΝ αποδίδονται στο κάπνισμα.
• 2-6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης προχωρημένης ΠΝ σε καπνιστές.

Η νικοτίνη και άλλα παράγωγα του καπνού επηρεάζουν την άμυνα του οργανισμού

• Διαταραχή της φλεγμονώδους απάντησης.
• Μείωση της ικανότητας των αμυντικών κυττάρων.
• Μειωμένη παραγωγή αντισωμάτων έναντι των μικροβίων.
• Διαταραχή της επούλωσης.
  ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Οι καπνιστές ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ από την Περιοδοντική θεραπεία.

Όμως εμφανίζουν:

• Καθυστερημένη ή / και μειωμένη επούλωση.
• Μεγαλύτερη οστική απώλεια και μικρότερη οστική πλήρωση βλαβών.
• Μικρότερη βελτίωση από τους μη – ή τους πρώην καπνιστές.

• Βελτίωση των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού.
• Ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης προχωρημένης περιοδοντίτιδας μειώνεται.
• Αποκατάσταση επούλωσης.

Οι πρώην καπνιστές ανταποκρίνονται το ίδιο καλά με τους μη – καπνιστές.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΕΠΤΗ Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ
ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΟ

Το κάπνισμα αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την στοματική υγεία και το οδοντιατρείο είναι ένας προφανής χώρος για την εφαρμογή προγραμμάτων διακοπής του… (AAP Position paper J. Periodontol 1999)

Μετά την ολοκλήρωση της περιοδοντικής θεραπείας επιβάλλεται η  επανεκτίμηση της περιοδοντικής κατάστασης και η αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.  Ακολουθείται πρόγραμμα συντήρησης του  αποτελέσματος (αν κριθεί επιτυχημένο) ή αν κριθεί αναγκαίο πραγματοποιούνται συμπληρωματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Επιτυχής και αποδεκτή μπορεί να θεωρηθεί η περιοδοντική θεραπεία που οδηγεί στην απουσία υπολειμματικών θυλάκων με βάθος μεγαλύτερο των 5χιλ. Όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται ο αριθμός των υπολειμματικών θυλάκων (>5χιλ.) δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους τέσσερις, (κατά μέσο όρο ένας ανά τεταρτημόριο).

Οι τιμές του εκατοστιαίου ποσοστού  της αιμορραγίας κατά την ανίχνευση πρέπει να είναι χαμηλότερη του 25% και να εντοπίζεται εναπόθεση πλάκας σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 30% των υπαρχουσών οδοντικών επιφανειών.

Η απουσία πόνου κι η ικανοποιητική λειτουργία του φραγμού είναι βασικές προϋποθέσεις της επιτυχημένης θεραπείας. Το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα θα πρέπει όμως να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του ασθενή. Η συνεργασία και συμμόρφωση των ασθενών με τις οδηγίες και το πρόγραμμα επανακλήσεων πρέπει να βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο και οι αποκλίσεις από το πρόγραμμα αυτό, εάν υπάρχουν, να είναι μεμονωμένες και όχι συστηματικές.

Οι κλινικές μετρήσεις συμπληρώνονται με τον ακτινογραφικό έλεγχο, ο οποίος, ως διαγνωστική μέθοδος, επιβεβαιώνει την ύπαρξη οστικών βλαβών (ή της επιδείνωσης αυτών) που διαπιστώνεται κατά την κλινική εξέταση.

Η περιοδοντική θεραπεία θεωρείται επιτυχής όταν το θεραπευτικό αποτέλεσμα μπορεί να διατηρηθεί μακροχρόνια. Το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η γενετική προδιάθεση, ο λόγος οστικής απώλειας / ηλικία και η απώλεια δοντιών είναι παράμετροι που πρέπει να συνεκτιμούνται κατά τη φάση της επαναξιολόγησης.

Οι βασικοί λόγοι της χρήσης των λέιζερ στην περιοδοντική θεραπεία είναι η ικανότητά τους να μειώνουν το υποουλικό μικροβιακό φορτίο, τη φλεγμονή αλλά και τους μεσολαβητές της φλεγμονής όταν χρησιμοποιούνται ως μονοθεραπεία ή ως συμπληρωματική θεραπεία στην αποτρύγωση και τη ριζική απόξεση.  Τα λέιζερ είναι επίσης αποτελεσματικά για την απομάκρυνση των τοξινών από τις ριζικές επιφάνειες και πιθανώς συμβάλλουν και στην αναγέννηση των περιοδοντικών ιστών. Έχουν επίσης προταθεί ως εναλλακτικό μέσο για του ασθενείς που θέλουν να αποφύγουν τη χειρουργική θεραπεία. Από την άλλη πλευρά, τα μειονεκτήματα της χρήσης των λέιζερ είναι η πιθανή ακτινοβόληση του οστού, της οστεϊνης και των στηρικτικών ιστών του δοντιού. Οι επιπλοκές ωστόσο συσχετίζονται με την έλλειψη των απαραίτητων γνώσεων για τα μέτρα ασφαλείας κατά τη χρήση του λέιζερ. Ακόμα ένα πιθανό πρόβλημα που μπορεί να ανακύψει κατά τη χρήση των λέιζερ, είναι η ακτινοβόληση των ενδοστοματικών και εξωστοματικών παρακείμενων ιστών, καθώς οι περισσότερες συσκευές λέιζερ ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται με ποδοδιακόπτη. Τέλος, το υψηλό κόστος κάποιων συσκευών αποτελεί εμπόδιο κτήσης για ορισμένους κλινικούς.

Συνοπτικά για τη χρήση των λέιζερ στην περιοδοντική θεραπεία:

Δεν υπάρχουν  ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία όσον αφορά τα επιπλέον οφέλη από τη χρήση λέιζερ (Er: YAG ή Nd: YAG ή του διοδικού λέιζερ) όταν χρησιμοποιούνται είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με τη συντηρητική περιοδοντική θεραπεία. Η ετερογένεια μεταξύ των κλινικών μελετών όσον αφορά στο σχεδιασμό, τις παραμέτρους του λέιζερ και τη διάρκεια των μελετών, καθιστά δύσκολη την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί δεν είναι σωστά σχεδιασμένες, με ορισμένες να μην αναφέρουν “καλιμπράρισμα” του εξεταστή και άλλες να έχουν υψηλή πιθανότητα προκατάληψης. Για να θεωρηθούν τα λέιζερ αναπόσπαστο “εργαλείο” στη θεραπεία της ΠΝ στην κλινική πράξη θα πρέπει να γίνει περαιτέρω έρευνα που να περιλαμβάνει σωστά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες. Μέχρι σήμερα τα λέιζερ όλων των τύπων ΔΕΝ τεκμηριώνεται ότι πλεονεκτούν της περιοδοντικής θεραπείας που πραγματοποιείται με τα συμβατικά μέσα (συντηρητικά και χειρουργικά)